عادت

                       بهروز فرهادیان - اردیبهشت 1394                                      [e-mail] -                         

عادت

رفتارهای متنوع انسان به اشکال مختلف قابل بررسی است . در این نگاه تکرار و یکنواختی مد نظر است . تکراری که منجر به عادی شدن و دوری از تفکر شده است . خواب و خوراک و کار و استراحت بقدری معمولی شده که برخی صحبت درباره آنها را بر نمی تابند چه به اینکه درباره آن فکر کنند . اما عادی شدن می تواند به معنی دوری از تفکر نباشد .

هر روز آسمان ، زمین و اطرافیان دیده می شوند ولی کمتر درباره آنها اندیشیده شده است . اینها در ابتدا چه بوده اند ، چکونه بوجود آمدند و به کجا می روند ؟ علم به برخی ابهامات پاسخ می دهد . اما پاسخها نیز، سؤال برانگیزاند زیرا آفریننده نمی تواند به تجربه در آید یا آزمایش شود چون در این حال پدیده ای مادی و دارای محدودیت ها و نواقص می شود .

اما همه پدیده ها قابل تعمق اند . این همه نظم و ارتباط اجزاء با یکدیگر نمی تواند تصادفی باشد . مثلا ارتباط مغز با سایر اجزاء بدن تفکر بر انگیز است اما چنان به این امور عادت شده که عادی شده اند . یعنی عادت این حالت را بوجود آورده که این گونه مسایل عادی و معمولی و قابل انتظار هستند . ولی گاهی دانشمندان در مورد موجودی چنان اختلاف می کنند که سوال پیش می آید که آن موجود در ابتدا و بدو پیدایش با چه علمی و چگونه بوجود آمد ؟

این گونه سوالات علم و اراده را در خلق موجودات نشان می دهد . چنان علم و اراده ای که دانشمندان از درک آن عاجز مانده اند . یعنی دانشمندان چیزهایی درک می کنند که مردم همیشه با آن سر و کار دارند و برای آنها عادی شده است . ابزار و آلاتی که دانشمندان بکار میگیرند آنان را در فهم بیشتر کمک می کند ولی به معنای دوری از گرایش های انسانی نیست .

در واقع دانشمندان با کار روی پدیده هایی که عادی شده اند اطلاعات جدیدی بدست می آورند . امری که نشان می دهد بسیاری از معارف در پرده عادت محبوس شده اند . عادت ، شگفتی ها را قابل انتظار و معمولی می بیند . اما وقتی پرده گشایی می شود اطلاعات تازه ای بدست می آید که گاهی شگفت آور است .

می توان گفت برای بدی و خوبی ، عادت به وجود می آید و اگر بتوان کار خوب و نیک را چندان تکرار کرد تا بصورت عادت در آید ، کار بزرگی است . اینجاست که مبارزه با نفس معنا می یابد